Grado en Aquileia – strandvakanties en Romeinen aan de Adriatische Zee

Denk je aan een vakantie aan de noordelijke Adriatische kust dan denk je vooral aan Veneto met de vele vier- en vijfsterrencampings aan de uitgestrekte zandstranden rond Cavallino maar ook aan Istrië, het grote Kroatische schiereiland met de vele pittoreske strandbaaien en de vele populaire campings.

Maar hoe zit het eigenlijk met de regio tussen Veneto en Istrië, de Italiaanse provincie Friuli-Venezia Giulia?

Op weg naar Kroatië of Slovenië reden we er meestal gewoon snel doorheen. Dat zou nu zomaar eens kunnen veranderen. Want tijdens een informatiereis van Caravan Salon Düsseldorf, Caravaning Industrie Verband e.V. en het regionale Toerismebureau leren we het uiterste noordoosten van Italië echt kennen. FVG (Friuli Venezia Giulia, zoals de Italianen zeggen) werd door de eeuwen heen gevormd door Romeinen, Venetianen, Habsburgers, Karinthiërs, Beieren en andere volkeren. De culturele en architectonische diversiteit is hier dan ook heel groot.

Dit wordt dan ook nog eens aangevuld door een grote variatie aan berglandschappen, denk aan de Julische Alpen en de zuidelijke Dolomieten, de prachtige bergmeren, wilde natuurlijke rivieren en de culinaire specialiteiten. En heel belangrijk voor gezinnen met kinderen en watersporters: de zee (Il Mare).

Hierop gaan wij ons dus focussen: de meest noordelijke Adriatische kust op een andere manier ervaren. Deze keer zijn we gestopt in FVG!
De Adriatische kust van Friuli Venezia Giulia strekt zich uit van Lignano Sabbiadoro langs de Marano-lagune via Grado tot aan de Golf van Triëst.

Onze uitvalsbasis het zandstrand van: Villaggio Europa, Grado.

Deze grote 4-sterren camping met een zwembad, glijbanen, restaurant en veel sportvelden ontving ons hartelijk. De staanplaatsen, bungalows en stacaravans liggen verscholen in een dennenbos direct aan het brede, met een Blauwe Vlag bekroonde, zandstrand. Het wordt in het hoogseizoen bewaakt, het hele seizoen zorgvuldig onderhouden en biedt voldoende ruimte. Jongere kinderen speelden in de kleurrijke speeltuin op het strand terwijl wij genoten van een cappuccino op het terras van het chique strandcafé.

In het afgebakende niet-zwemmersgedeelte lagen opblaasbare eilanden en andere speelattracties te wachten op de wat oudere kinderen. Er zijn waterfietsen beschikbaar voor korte Adriatische ontdekkingstochten op het water. Wanneer je gewoon wilt genieten van het uitzicht op de Golf van Triëst, kun je uiteraard een parasol en ligstoel huren. Het water is op veel plaatsen erg ondiep, het zand is fijn en de geneeskrachtige modder wordt als positief gezien voor gewrichtsproblemen.

Aquileia - de Romeinse en bisschoppelijke stad aan de Adriatische Zee

Vanaf Villaggio Europa Grado duurde het iets minder dan 20 minuten om Aquileia, het UNESCO-werelderfgoed van deze regio, te bereiken. De oude Romeinen bouwden hier een haven, marktpleinen en de hele stad was een belangrijk handels- en cultureel centrum. Oude handelaren brachten zelfs barnsteen uit de Oostzee via Romeinse wegen naar de Adriatische Zee, waarvan er één nog steeds duidelijk zichtbaar is.


Het Forum Romanum van Aquileia is vrij toegankelijk, waardoor je kunt genieten van een prachtig uitzicht op de machtige zuilenrij en de eeuwenoude fundamenten. De binnenhaven met de overblijfselen van oude kades en pakhuizen wordt beschouwd als een van de best bewaarde in het Romeinse rijk. In het Nationaal Archeologisch Museum, het Vroegchristelijk Museum en het huis van Romein Tito Macro kun je nog dieper in het fascinerende verleden duiken.

Het grootste oude mozaïek in West-Rome

Toeristen mogen dit hoogtepunt van Aquileia niet missen. De vloermozaïeken, waarvan sommige al in de 4e eeuw zijn gemaakt, behoren tot de belangrijkste historische meesterwerken in Noord-Italië. Deze vloermozaïeken werden ruim 120 jaar geleden ontdekt in de ongeveer duizend jaar oude basiliek van Aquileia (openingstijden, prijzen en informatie over kaartjes).


Het 760 vierkante meter grote mozaïek uit de tijd van bisschop Theodore, kunstig gemaakt uit honderdduizenden gekleurde stenen, wordt beschouwd als de grootste mozaïekvloer in het West-Romeinse rijk. Bezoekers, jong en oud, verbazen zich over de mysterieuze symboliek van afbeeldingen van mensen, dieren en planten, herkennen het verhaal van Jona en de walvis (die hier als zeemonster verschijnt) en vele andere taferelen. Ook spectaculair zijn de fresco's in de crypte van de basiliek, de Cripta degli Affreschi. Ze vertegenwoordigen de legende van St. Marcus.

Wandelen, winkelen, verwonderen – Grado, het zonnige eiland in de zee

Nog een populaire plek bij toeristen: Grado ligt op een Adriatisch eiland met uitzicht op open zee, op slechts zes kilometer van Villaggio Europa en bereikbaar per auto of fiets. Hier genoten we van een rondleiding door de oude stad, die begon bij het pittoreske haventje. We passeerden populaire, verkeersluwe winkelboulevards naar de basiliek van Sint-Eufemia, waarvoor het Drievoudige Kruis van de Patriarchen torent. Binnen in de basiliek bewonderen bezoekers de altaarstukken, fresco's, stoepen en mozaïeken, evenals de bisschoppelijke ontvangstruimte.


We vervolgden onze weg door de straten van de oude stad naar de promenade langs het meer, waar we over de brede Adriatische Zee naar Istrië keken. Daarna volgden het Parco delle Rose, het fijne zandstrand, brede Spiaggia Principale (met een babystrand met speeltuin en kleedruimte) en het elegante zeewaterzwembad. Daar kun je glijden, springen of chillen aan de zwembar. Is wel te doen toch...

Blauw zover het oog reikt – met de kano op de lagune

De lagune van Marano is een prettige afwisseling op het cultuur proeven in Aquileia, Dolce Vita, winkelen en stadswandelingen in Grado. Het is 52 kilometer van Villaggio Europa Grado naar Bilancia di Bepi (ongeveer 30 kilometer van de campings in het familievakantieoord Lignano Sabbiadoro). Bij Bilancia di Bepi vind je duurzame visserij in de traditionele Adriatische stijl. Een groot net hangt aan vier masten boven de monding van de Stella-rivier. Het wordt neergelaten en na een tijdje weer opgehaald. In de visfuik, in het midden, heeft zich dan wel 10 kilogram vis verzameld. Bij Bilanci di Bepi wordt de vis direct in de foodtruck verwerkt tot een heerlijk hapje, verser kan niet.


Na een hapje en drankje in de schaduw van de bomen gingen we via een begeleide kanotocht de brede blauwe lagune op. Zelfs de onervaren roeiers onder ons wisten, na een grappige chaotische start, hun kano goed te besturen. De deskundige gidsen lieten ons niet alleen de juiste peddeltechniek zien, maar wezen ons ook op de talloze soorten watervogels en vertelden ons interessante feiten over het grote ecologische belang van de lagunewereld.


We gleden over het water in de Canadese kano langs natuurvriendelijke en ongerepte rietoevers naar een historisch vissersdorpje. De daken en muren van de vissershuizen zijn geheel van riet. Ook opmerkelijk: tijdens het peddelen voelden we de temperatuurverschillen tussen het warme water van de ondiepe lagune en het koelere rivierwater van de Stella dat uit de bergen kwam en hierheen stroomde.
Conclusie: Eén reis is niet genoeg…

Er is nog zoveel meer te zien en te beleven!

De culturele metropolen Triëst, Udine, Pordemone en Valvasone, Spilimbergo (mozaïekschool), de kustkastelen Miramare en Duino Castle (zie het panoramische Rilkepad lopend van Sistiana naar kasteel Duino, vernoemd naar de dichter Rilke...), de monumenten uit de Eerste Wereldoorlog, de Venetiaanse vestingstad Palmanova, hamfabrieken in San Daniele en traditionele wijnhuizen.
Of de prachtige natuur in het binnenland, bergbossen waar vale gieren en paragliders samen rondcirkelen, romantische bergmeren, de wild stromende, turquoise Tagliamento, de wandel-, fiets- en e-bikeroutes en meer...

Friuli Venezia Giulia, we komen terug!

Foto's eigendom: Messe Düsseldorf



Anderen lazen ook onze blogs over  Friuli Venezia Giulia,  Aquileia,  Grado,  kampeerbeurs,  Adriatische kust,  tips,  stedentrip,  steden,  stadswandeling